Beveiliging evenementen Tijdens de coronacrisis heeft de evenementenbeveiliging te maken gekregen met een uitstroom aan personeel. Mogelijk zijn er te weinig beveiligers voor alle festivals die vanaf de zomer gepland staan. „We gaan het met zijn allen gewoon niet meer ingevuld krijgen.”
Festivals, carnaval, kampioenschappen van PSV – zeventien jaar lang was Jorn van Osch (42) er altijd bij. Niet als feestvierder, maar als beveiliger, voor hem een soort hobby naast zijn reguliere baan als vrachtwagenchauffeur.
Tot vanwege het coronavirus vorig jaar alle grote evenementen stil kwamen te liggen. „Ik dacht: dit werk wil ik niet missen”, zegt Van Osch.„Maar ik heb een stukje rust gevonden. Ik lig op tijd in bed, ga zondagochtend lekker met de hond lopen.” Na corona zal hij af en toe nog wel een leuk feestje meepakken, maar elk weekend werken, zoals vroeger? Dat gaat hij niet meer doen.
Zoals Van Osch zijn er meer. Doordat er tijdens de coronacrisis niets te doen is, heeft de evenementenbeveiliging met een uitstroom van personeel te maken gekregen. Het gevolg, zeggen directeuren van meerdere grote beveiligingsbedrijven tegen NRC, is dat er tekorten ontstaan die problemen kunnen opleveren als later dit jaar de coronamaatregelen worden opgeheven en Nederlanders weer massaal willen feesten.
Hotspot
Nederland snakt na een jaar in de coronapauzestand naar vermaak. Wanneer de festivalweides weer open mogen, is nog de vraag, maar duidelijk is wel dat zodra het kan een golf van festivals en evenementen losbreekt.
Vooral september wordt een hotspot, schreef NRC vorige maand al. Een greep uit de tientallen (uitgestelde) evenementen op de kalender in die maand: Paaspop, Awakenings, de Zwarte Cross, de Formule 1 in Zandvoort, de Wereldhavendagen, de Dam tot Damloop. Organisatoren en toeleveranciers zeiden tegen NRC te vrezen voor tekorten, bijvoorbeeld van podiummaterialen, techniek, horeca – en dus ook van beveiligers.
Die laatste groep kon de laatste jaren de grote groei van het aantal evenementen amper bijhouden. Normaliter telt Nederland volgens de Veiligheidsbranche zo’n 8.500 horeca- en evenementenbeveiligers. Velen doen het werk als bijbaan. Zulke parttimers waren al niet makkelijk te krijgen, zegt Taco Van Luyten. Hij is directeur van Intelligent Security en verzorgt met zijn bedrijf de beveiliging bij onder meer grote dancefestivals en de Amstel Gold Race.
Misschien is het vak niet aantrekkelijk genoeg, denkt Van Luyten. „Zien mensen het nog een beetje als een hippe, leuke bijbaan? Of staan ze eigenlijk liever zelf op dat festival?” En degenen die interesse hebben, moeten wel bereid zijn tijd en geld te investeren. „Ze moeten eerst een opleiding doen en gescreend worden. Pas drie of vier maanden later kunnen ze aan het werk.”
Op piekmomenten kon Van Luyten zijn bezetting soms lastig rond krijgen. Directeur Sander van der Walle van W&R Beveiliging had daar ook last van. „Voor corona liepen we al op ons tandvlees”, zegt Van der Walle, wiens bedrijf onder meer de kermis in Best (tienduizenden bezoekers) beveiligt. „Maar voorheen vielen de grote evenementen niet allemaal tegelijk, dus dan konden we als beveiligingsbedrijven nog bij elkaar personeel inhuren.”
Massa-evenementen met tienduizenden bezoekers zijn enorm complexe klussen voor beveiligingsbedrijven. „Op het Intents-festival in Oisterwijk in 2019 kwam er net voor de eindshow zwaar onweer aan, met hevige rukwinden. Terwijl er tienduizenden mensen stonden”, vertelt van Luyten. Zijn team begon samen met de organisatie snel een evacuatie van de meest kwetsbare plekken, zoals het hoger gelegen vip-gedeelte. „Uiteindelijk is het allemaal goed gegaan.”
Om dat soort situaties aan te kunnen, moeten beveiligingsbedrijven veel kennis en expertise in huis hebben. Niet alleen bij het personeel op de grond. Ook de deskundigen die beveiligingsoperaties plannen, moeten ervaring opdoen, zegt Van Luyten. „Ook al heeft zo iemand een passende hbo- of wo-opleiding, je moet meters maken. Je kunt niet na drie maanden projectleider van een groot festival zijn. Wij hebben jaren van investeringen in onze mensen zitten.”
Vakkenvuller
Veel van die ervaren krachten hebben de sector de afgelopen maanden verlaten. Bij Van Luyten was de uitstroom tussen de 30 en 40 procent. Van der Walle zag een kwart van zijn personeel vertrekken. Beide bedrijven werken gewoonlijk tijdens het festivalseizoen met bestanden van honderden beveiligers. Zulke parttimers willen nu niet meer terug naar hun oude, vermoeiende weekendritme. Of ze namen een andere bijbaan, als vakkenvuller bijvoorbeeld.
De bedrijven hebben ook een kern van vast personeel, zowel beveiligers als veiligheidskundigen op kantoor. Zij maakten vaak de overstap naar de politie, de marechaussee of het gevangeniswezen. „We zeggen wel eens: eigenlijk leiden we onze mensen op voor politie en justitie. Ze hebben precies de juiste vaardigheden voor dat werk”, zegt Van der Walle. Ook voorheen maakte zijn personeel die stap soms, maar door corona gebeurt dat vaker – bij de overheid is er baanzekerheid. „Die was er bij ons eerst ook. Maar dit zag niemand aankomen.”
De omvang van het probleem valt nog lastig in te schatten. Al was het maar omdat over het evenementenseizoen nog veel onduidelijk is: wanneer mag het weer beginnen, hoe gaat de overheid het garantiefonds inrichten waarvan festivals gebruik kunnen mij bij afgelasting wegens corona? De exacte omvang van de uitstroom uit de sector is ook niet bekend, zegt branchevoorzitter Van der Steur.
De vraag is bovendien hoeveel voormalige medewerkers weer terug zullen keren. „Een deel zal probleemloos weer bij ons terugkomen, een ander deel niet”, zegt Willem Westermann van de brancheorganisatie voor evenementenorganisatoren VVEM.
Volgens directeur Marcel van Zuuren van de Security Management Group, onder meer actief bij grote evenementen in Rotterdam en de F1 in Zandvoort, wordt pas laat duidelijk hoe het ervoor staat. „We weten pas op het moment dat we ze oproepen of medewerkers echt kunnen. We bellen ze regelmatig, en dan lijkt het alsof we over de meerderheid kunnen beschikken. Maar mensen maken hun eigen afwegingen.”
Dát er tekorten zullen zijn bij een grote evenementen-boom na corona, daar zijn partijen op alle niveaus het wel over eens. „We hadden voorheen de capaciteit niet, en nu zeker niet”, zegt Van der Steur. De capaciteitsproblemen in de beveiliging zijn ook ter tafel gekomen in overleg tussen de veiligheidsbranche, de gemeenten en de veiligheidsregio’s. Concrete resultaten heeft dat nog niet opgeleverd.
Bij concert- en festivalorganisator Mojo is de kwestie „een van de grootste punten in vergaderingen”, zegt hoofd communicatie Marjanne Manders. Mojo verwacht dat het de beveiliging bij zijn eigen festivals (Lowlands, Pinkpop, Down the Rabbit Hole) op orde krijgt, maar voorziet een „behoorlijke uitdaging”. Sommige organisatoren vissen mogelijk wel achter het net, zegt Manders. „Het gaat erom wie er als eerste bij is.”
„We gaan het met zijn allen niet meer ingevuld krijgen”, zegt Van der Walle. „En dan ontstaat het volgende probleem: er worden geen vergunningen verleend. Want als ik zes evenementen tegelijk heb, moet ik tegen twee of drie nee zeggen. Die kunnen dan geen beveiligingsbedrijf invullen op hun vergunningsaanvraag.”
Van Zuuren denkt dat het uiteindelijk goed komt als organisatoren rekening houden met spreiding. Van der Steur is het daarmee eens. „De organisatoren en de gemeenten moeten samen bedenken hoe ze de weekenden die ze hebben maximaal kunnen benutten.”
Uiteindelijk moeten organisatoren ook realistisch zijn, vindt Westermann van de VVEM. „Als er festivals niet door kunnen gaan, is dat een zwaktebod. Laten we kijken wat er wel kan. Organisatoren moeten het dit keer bescheidener aanpakken, met vier podia in plaats van acht. En dan geen tweeduizend man voor het podium maar drieduizend. Dat we er weer mogen staan, dat we elkaar weer huilend in de armen mogen vallen, dat moeten we deze zomer gewoon realiseren.”